He pātaka momo-kōrero, he kete momo kīpeha : Māori text types and figures of speech : he kaupapa i tuhia mō te Tohu Kairangi, Te Pūtahi-ā-Toi, Te Kunenga ki Pūrehuroa, Papaioea, Aotearoa

Loading...
Thumbnail Image
Date
2008
DOI
Open Access Location
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Massey University
Rights
The Author
Abstract
I roto i ngā toru ngahuru tau kua tupu haere ngā kaupapa mātauranga mō te reo Māori mai i te kōhanga reo, ki te kura kaupapa Māori, ki te whare kura tae atu ki ngā whare wānanga Māori. Nā tērā whanaketanga o ngā kura reo Māori i rerekē ai te whakaako. Ka kitea ka huri te reo Māori hei kaupapa ako, ā, nā reira ka nui haere ngā kupu ā-kaupapa. technical language, subject specific Kātahi ka whakaputaina he marautanga reo Māori hei āwhina mā ngā kaiako ki te whakatutuki i ngā whāinga ako i roto i te akomanga. Engari, kāore i kitea te whānuitanga o ngā momo-kōrero i roto i te marautanga reo Māori, ahakoa e tāia ana te manomano rauemi. Kāore i whakanahanaha te takoto i ngā momo-kōrero hei āwhina mā ngā pouako reo Māori. Ahakoa he mea nui tērā inā ka whakaakona te reo matatini literacy ki te reo Māori. Kei te tapanga, He Pātaka Momo-Kōrero, He Kete Momo Kīpeha, ngā whāinga nui o tēnei rangahau mō te reo matatini, mō te mātātuhi literature hoki. Tuatahi, ka whakaemia tētehi huinga momo-kōrero Māori, kātahi ka whakarōpūtia aua momo-kōrero ki ētehi anga momo-kōrero. He tātai momo-kōrero, me kī. Tuarua, ka tīpakohia tētehi o aua rōpū hei āta tātari. Koia ko te kīpeha me ngā anga momo kīpeha. Ka whakaaturia te wetereo, te tikanga, te whakamahia o aua kīpeha ki ngā kupu ake a ngā kaiuru me ētehi tauira mātātuhi. Ka tohea he tino whai pānga aua āhuatanga reo kia mōhio ai te tangata ki te whakakounga i te reo Māori. Ka toko ake ngā kōrero nei i ngā whakawhitinga kōrero a ngā kaiuru 28. Ka arotakea ngā anga reo e tētehi atu rōpū tāngata, tekau nei, kia kitea ai mēnā he whai hua, he whai māramatanga ki te hapori reo Māori. He nui kē atu ngā kōrero ka whakahokia mai mō te kounga o te reo pērā i te aronga Māori, i te kaupapa Māori, i te takotoranga Māori. Heoi, ko tētehi kitenga nui o tēnei rangahau, ki tā te Māori titiro, he wāhanga nui te reo peha kia kounga te momo-kōrero, ā, kei tēnei tuhinga kairangi ētehi whakamāramatanga o aua kīpeha hei manaaki i te mauri ora o te reo Māori.
Description
Keywords
Maori language, Figures of speech, Style, Maori literature
Citation